اجرای انواع منهول
در ایران منهول ها به صورت آجری،بتنی(درجا و پیش ساخته) ،پلی اتیلن و GRP ساخته می شود،بسته به شرایط و طراحی انجام شده از منهول ها با جنس مختلف استفاده می شود.
منهول آجری :
این نوع منهول از انواع سنتی می باشد که به صورت فراوان مورد استفاده قرار می گیرد. از محاسن منهول آجری می توان به هزینه پائین ،عبورتاسیسات از منهول در دسترس بودن مصالح آن در کشور ما و… ذکر نمود.
از معایب این منهول میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- احتمال نشت از محل اتصال لوله به آدمرو (منهول)
- احتمال نشت از دیوارهها
- آسیبپذیر در برابر مواد خورنده
- زبری نسبتاً زیاد در محل مجرای کف
- امکان حداکثر استفاده تا ارتفاع ۳ متر
- شکننده بودن در برابر عواملی مانند زلزله
نکات مهم در اجرای منهول آجریی
آجر مورد مصرف در ساختمان آدم رو آجری می بایستی آجر سفال درجه یک و از نوع شیرین باشد که هیچ زمان شوره نکرده و آلوک آهکی نداشته باشد . استفاده از آجرهای شکسته اکیدا ممنوع بوده و پس از آجرکاری محل بندهائی قائم و افقی بگونه ای بندکشی گردد که امکان تکثیر و تخم گذاری جانوران موذی فراهم نگردد
– آجر مصرفی در هوای گرم می بایستی کاملا زنجاب گردیده و مشخصات فنی آجر مطابق با آئین نامه های مصالح و فرآورده های ساختمانی ایران و استاندارد شماره ۷ موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران باشد. ملات مصرفی در آجر کاری در آدم روهای آجری ملات سیمان به عیار ۲۵۰ کیلوگرم بر مترمکعب بوده وسیمان تیپ 5 ضد سولفات می باشد.
– آدم رو بایستی کاملاً شاقول اجرا شود.
-آدم رو بایستی بگونه ای ساخته شوند تا از ورود جریان آب زیر زمینی بداخل آنها و همچنین خروجی فاضلاب از انها جلو گیری شود.
– دیواره آجری منهول به عرض 35سانتیمتر می باشد. عمق آدم رو با توجه به رقوم ارتفاعی زمین و موقعیت آدم رو در شبکه و رقوم سطح زمین و موقعیت ورودی و خروجی لوله ها از آدم رو طراحی می شود.

منهول پلی اتیلنی :
پلی اتیلن، با توجه به خواص که دارد برای ساخت منهولها بخدمت گرفته شده است مواردی ماننده وزن کم و انعطافپذیری بالای آن مزایای استفاده از منهولهای پلی اتیلن می باشد.
محاسن مهنول پلی اتیلن
الف) وزن پائین منهول
*** در زمینهای باتلاقی و شنی که امکان زیرسازی مناسب برای منهولهای سنگین فاضلاب وجود ندارد و به علت سستی زمین امکان نشست منهول وجود دارد، این نوع منهولها (پلی اتیلن) به علت وزن و چگالی پائین از خطر نشست و فرو رفتن در زمین کاملاً مصون میباشند.
ب) مقاومت شیمیائی بالا در برابر محیطهای خورنده و مهاجم
ت) زبری پائین منهول
با توجه به ضریب زبری پائین لوله پلی اتیلن احتمال چسبیدن مواد معلق و گل و لای به آن بسیار کم است و در صورت ته نشین شدن گل و لای بر روی آن با اولین جریان شدید آب کاملاً شسته شده و تمیز میگردد و دیگر نیازی به پاکسازی ندارند.
ث) سرعت نصب بالای منهول
ج) طول عمر بالای منهول
معایب :
الف) ضعیف بودن بدنه در برار بار های ترافیکی متوسط به بالا.
ب) هزینه بیشتر نسبت به منهول های سنتی.
ج) احتمال شکستن منهول در زمان جابجایی و اجرا.
اجرای منهول پلی اتیلن
کف سازی منهول
برای نصب و راه اندازی منهول فاضلاب پلی اتیلن باید منهول بر روی سطحی محکم قرار بگیرد و برای آماده سازی کف باید در ابتدا گود برداری انجام شود و در ادامه قطعات بزرگ و یا قلوه سنگ های موجود را برداشته و سطح یک دست وهم ترازی را ایجاد کنیم در مرحله بعد برای ایجاد کف مقاوم از بتن استفاده می کنیم که کف بتنی می توان پیش ساخته یا در محل ساخته شود.مهم ترین دلیل برای کف سازی مقاوم پیشگیری از نشت خاک کف منهول بر اثر نیرو و فشار های وارده به سمت پایین و بر روی کف منهول است.
مونتاژ قطعات منهول :
قطعات منهول پلی اتیلن از سه بخش تشکیل شده که عبارتند از قطعه تحتانی ، میانی و تیپر(قسمت اپتدایی منهول) می باشد و این قطعات به وسیله پیچ ومهره به یکدیگر معمولان سر کار بهم وصل می شوند و در محل اتصال ها واشر قارار می گیرد.محل ورودی و خروی فاضلاب رو در قسمت تحتانی در نظر گرفته شده که در سر کار با توجه لوله ورودی وخروجی به وسیله گرد بر برش داده می شود.
مصالح پرکننده (BackfiII)
بر اساس استاندارد 1759 ASTM اطراف منهول تا شعاع یک متر بایستی خاکی با خواص خاک کوبیده شده کلاس I با تراکم حدود 90% را داشته باشیم. لذا در محل هایی که امکان انجام اینکار وجود داشته باشد بایستی پس از کف سازی و استقرار منهول و تراز کردن آن خاک پر کننده را بصورت لایه لایه (حدود 20 سانتیمتر) بطور مساوی در اطراف منهول ریخته و سپس بطور یکنواخت شروع به متراکم سازی نمایم. بایستی دقت نماییم که این خاک از دیوار منهول شروع و تا دیواره ترانشه ادامه داشته باشد و حتما بصورت یکنواخت و لایه لایه باشد تا باعث انحراف منهول از خط تراز نگردد و اینکار تا بالا و نزدیک کف محل نصب ادامه می یابد.
در محل هایی که امکان باز کردن ترانشه به این میزان وجود نداشته باشد ولی خاک دست نخورده و خواص تقریبی خاک کلاسI با تراکم مورد نظر را داشته باشد می توان اطراف منهول را کمتر باز نمود (حدود 30-20 سانتیمتر) و چنانچه امکان تراکم دهی خاک وجود نداشته باشد بایستی از مواد جایگزین که پس از سفت شدن به تراکم مورد نیاز برسد، استفاده نمود بتن کم مقاومت عنوان Backfill بجای خاک کوبیده شده مورد استفاده قرار می گیرد.

منهول بتنی درجا :
منهول بتنی در جا در محلی که برای ساخت منهول در نظر گرفته شده ساخته می شود این روش در ایران تقریباً جا افتاده و در پروژه های فاضلابی به تعداد زیادی منهول بتنی درجا ساخنه می شود.
محاسن منهول بتنی :
الف) منهول بتنی پیش ساخته مقاومت بالای در برابر بالر ترافیکی وبارهای جانبی وارده به منهول دارد.
ب ) مصالح منهول بتنی درجا به فور در اکثر نقاط ایران یافت می شود.
ج ) عمر مفید منهول های بتنی در صور اجرای صحیح بالا می باشد.
معایب منهول های بتنی :
الف ) آببندی نامناسب در اتصالات
ب ) زبری نسبتاً زیاد در محل مجرای کف
ج ) آسیبپذیر در برابر مواد خورنده
د ) شکننده بودن در برابر عواملی مانند زلزله (در صورت عدم طراحی صحیح)
ر )وزن بالای اجزاء (پیش ساخته)
ز ) زمان اجرای طولانی (اجرا در محل)
منهول پیش ساخته بتنی :
منهول پیش ساخته بتنی در کار خانجات تولید این نوع منهول ها تولید می شود،این منهول ها چند تیکه می باشد و سر کار موتاژ می شود این نوع منهول ها در فاضلاب ، مخابرات وبرق استفاده فراوان می شود.
محاسن منهول پیش ساخته :
الف) استحکام بالا
ب ) نصب آسان
ج )اجرای سریع به دلیل آماده شدن قطعات در کارخانه و حمل به محل پروژه
د )امکان طراحی و تولید
ر )حذف برخی مراحل ساخت و ساز های سنتی
ز ) زمان نصب کوتاه
ماهیت این قطعات یعنی ساخته شده از بتن مسلح به آن ها استحکام و پایداری بالایی داده و امکان استفاده از قطعات منهول را برای سال های طولانی فراهم می سازد.
منهول بتنی به طور معمول متشکل از دو بخش بدنه اصلی و درب است که بر روی هم قرار می گیرد و همان طور که اشاره شد در محل هایی که امکان عبور وسایل نقلیه و امکان وارد آمدن از طریق بارهای سنگین وجود دارد، قطعات منهول به صورت ترافیکی جهت تحمل این بار ها طراحی و تولید می شود.
